استدلال انتقادی درباب نسبت تئوری با تجربه: مطالعۀ موردی دستگاه های معرفتی پوزیتیویستی، عقلانیت انتقادی و فازی

نویسندگان

علی ساعی

استادیار جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

موضوع این مقاله، استدلال انتقادی درباب نسبت تئوری با تجربه است و از نظر روش داوری، بر استدلال عقلانی استوار است. مدعای مقاله آن است که روش شناسی حاکم بر نسبت میان تئوری و تجربه بر منطق دو ارزشی ارسطویی مبتنی است که در آن، تجربه مقام داوری یا کشف نظریه را دارد. ضرورت پرداختن به موضوع این نوشتار، درک غلط از پوزیتیویسم و نسبت آن با عقلانیت انتقادی است. این مقاله تلاشی در جهت حل این نوع مسائل روش شناختی از راه بحث انتقادی است. استدلال درباب صدق مدعای مقاله بر دو دستگاه معرفتی پوزیتیویسم و عقلانیت انتقادی استوار است. در ادامه، پس از بحث انتقادی درباب آن دو دستگاه معرفتی، روش شناسی فازی به مثابۀ نتیجۀ انتقاد از سنت های فکری موجود و تلاشی برای یافتن کاستی های معرفت شناسی دوارزشی و تعمیم آن فرموله شده است. در پایان، درباب مسئله آمیز بودن پوزیتیویسم در ایران بحث انتقادی شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

استدلال انتقادی درباب نسبت تئوری با تجربه: مطالعۀ موردی دستگاه های معرفتی پوزیتیویستی، عقلانیت انتقادی و فازی

موضوع این مقاله، استدلال انتقادی درباب نسبت تئوری با تجربه است و از نظر روش داوری، بر استدلال عقلانی استوار است. مدعای مقاله آن است که روش شناسی حاکم بر نسبت میان تئوری و تجربه بر منطق دو ارزشی ارسطویی مبتنی است که در آن، تجربه مقام داوری یا کشف نظریه را دارد. ضرورت پرداختن به موضوع این نوشتار، درک غلط از پوزیتیویسم و نسبت آن با عقلانیت انتقادی است. این مقاله تلاشی در جهت حل این نوع مسائل روش ش...

متن کامل

ارزیابی انتقادی استدلال معرفتی و استدلال تعاکس بر حسن و قبح عقلی

آنچه ما «استدلال معرفتی» و «استدلال تعاکس» خوانده‌ایم دو استدلال از سه استدلالی‌ست که خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف‌ ـ متکلم امامی، در کتاب مهم و تأثیرگذار تجرید الاعتقاد، بر حُسن و قبح عقلی اقامه کرده است. نتیجۀ مورد نظر خواجه و مقدمات هر دو استدلال‌ مبهم است و می‌توان تفسیرهای متعددی از آن‌ها ارائه داد. در این مقاله با تفکیک جهات معرفت‌شناختی و هستی‌شناختیِ هریک از است...

متن کامل

فلسفه‌ی پزشکی اسلامی و عقلانیت انتقادی

عقلانیت انتقادی، نگرشی در شناخت شناسی و فلسفه‌ی علم است که بر طبق آن هر گزاره‌ی معرفتی به طور عام و هر نظریه‌ی علمی به طور خاص را می‌توان به گونه‌ای عقلانی نقادی کرد و آن‌ها را، در صورت برخورداری از محتوای تجربی، می‌توان، با قرار دادن در معرض آزمایش‌ها و مشاهدات گوناگون، مورد آزمون تجربی قرار داد تا صدق احتمالی آن‌ها تأیید یا کذب آن‌ها معلوم گردد. در عقلانیت انتقادی انسان‌ها پس از مواجهه با مسأ...

متن کامل

معرفت شناسی فازی و دلالتهای روش شناختی آن در علم اجتماعی

موضوع این نوشتار معرفتشناسی فازی و دلالت های روششناختی آن در علم اجتماعی است. مدعای این مقالـه آن اسـتکه روایت دو ارزشی صدق و کذب زیربنای معرفتشناسی علم اجتماعی را میسازد، اما این نوع روایت از حقیقت علمی بـاواقعیتهای علمی ناسازگار است؛ علم حقیقی فازی دارد. برمبنای الزامات مسئلۀ این نوشتار کـه از نـوع معرفـتشـناختیاست، برای اثبات مدعای مقاله شواهد معرفتشناشانه اقامه و این شواهد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
جامعه شناسی تاریخی

جلد ۳، شماره ۲، صفحات ۶۱-۹۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023